بررسی تأثیر کاربری اراضی شهری در شکل گیری الگوهای فضایی بزهکاری(مطالعۀ موردی: منطقۀ 17 شهرداری تهران)

تحلیل جغرافیایی و فضایی جرایم در حوزۀ شهرها از گرایش‌های نوینی است که می‎کوشد تا این جنبه از مسائل شهری بشر امروز را مورد مطالعه قرار دهد و با تکیه بر ابزار و فناوری‌های تحلیل جغرافیایی، برای مقابله با ناهنجاری­های اجتماعی و پیشگیری از جرم، راهبردها و راهکارهای مناسب ارائه دهد. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و هدف، تبیین جغرافیایی جرایم ارتکابی مواد مخدر و سرقت منطقۀ 17 شهرداری تهران در راستای استفادۀ کارآمد و مؤثر مدیران انتظامی و امنیتی منطقۀ مذکور از نتایج آن است. نتایج پژوهش نشان می‎دهد که پراکنش جرایم مواد مخدر و سرقت در سطح منطقۀ 17 شهرداری تهران، به‎صورت الگوی خوشه­ای (کانونی) و مهم‌ترین کانون­های جرایم مورد نظر در میدان­های شمشیری، مقدم، ابوذر، حق­شناس ـ بزرگراه­های نواب، جوانه، ساوه، تقاطع­ خیابان یافت­آباد و بزرگراه ساوه، تقاطع خیابان­ زرند و قزوین و خیابان­های امین­الملک، ابوذر و فرخنده ـ ایستگاه­­های پایانۀ اتوبوس تندرو یا بی.آر.تی.، بزرگراه نواب و ایستگاه­های واقع در راستۀ خیابان­های قزوین، ابوذر و میدان­های شمشیری، حق­شناس و مقدم و همچنین حوالی خط آهن تهران ـ پارک­های فتح‎المبین، گلناز، گل‎محمدی، زمزم و مجموعه فضای سبز زمزم قرار دارند. نتیجۀ آزمون پیرسون بین متغیر کاربری و متغیر درصد جرم نشان داد که با توجه به مقدار ضریب همبستگی پیرسون (985/0) با اطمینان 99/0 و سطح خطای کوچکتر از 01/0، رابطۀ آماری معناداری بین متغیر نوع کاربری و جرایم ارتکابی در منطقۀ 17 شهرداری تهران وجود دارد و با افزایش کاربری­ها، به‎ویژه کاربری مسکونی و تجاری و اداری تعداد جرایم افزایش می­یابد. همچنین با در نظر گرفتن توزیع جغرافیایی کانون‎های جرایم مرتبط با مواد مخدر و سرقت در منطقۀ 17 شهرداری تهران و نحوۀ قرارگیری مراکز کلانتری­ نیروی انتظامی، مشخص می‎شود که در جاهایی که کانون جرم‎خیز هستند کلانتری­ها نیز در آنجا استقرار یافته­اند و از لحاظ مکان‎گزینی در موقعیت خوبی قرار دارند.